zaterdag 14 september 2013

Alfa in de verdrukking? Welnee, het gaat prima!


De wetenschapsbijlage van NRC Handelsblad besteedt dit weekend uitgebreid aandacht aan de geesteswetenschappen. Ondanks de crisis gaat het prima met de Nederlandse geesteswetenschap, al mogen de alfa's dat wel wat vaker vertellen. Hieronder volgen enige citaten van mijn kant uit het betreffende NRC artikel:

Inderdaad, op de geesteswetenschappen is  niet  meer bezuinigd dan elders, zegt Rens Bod. Hij is  hoogleraar Computational and Digital Humanities aan de Universiteit van Amsterdam en deelnemer  in het grote onderzoeksproject Language in  Interaction waaraan NWO vorig jaar 27,6 miljoen  euro toekende. Bod: „Het regieorgaan  geesteswetenschappen heeft zelfs extra geld  gekregen.” In 2009 kreeg dat nieuwe orgaan, als  uitvloeisel van het rapport Duurzame  geesteswetenschappen van de  commissie  Nationaal Plan Toekomst  Geesteswetenschappen,  de taak om voorstellen  van de faculteiten geesteswetenschappen te  beoordelen.
Dus, crisis, malaise? Nee, zegt Bod. „Ik doe niet  mee aan het gemopper. Kijk alleen al hoe goed  de Nederlandse geesteswetenschappen scoren  op internationale ranglijsten!”
Onderzoeksfinanciers als NWO hebben volgens Bod wel een ‘positivistische en empirische inslag’ – ze zijn gericht op toepassingen en  concrete resultaten.  Dat maakt het voor  filosofen,  literatuurwetenschappers en historici vaak lastiger om  geld binnen te halen dan voor bijvoorbeeld  taalkundigen. Bod: „Het vechten om geld lukt niet  iedereen even goed.”
En er is nog iets,  zegt  historicus en taalkundige Rens Bod. De aard van de geesteswetenschappen maakt samenwerking  lastiger  dan in  de bètavakken.  De natuurwetenschappen delen hun onderzoeksmethode. Dat geeft, ondanks  onderlinge verschillen, een sterke gemeenschappelijke basis. In de geesteswetenschappen hebben de vakgebieden juist allemaal hun eigen methodiek en onderzoekscultuur. Daarin schuilt  schoonheid, vindt Bod, omdat het  gelaagdheid biedt, en meerdere perspectieven. Maar inderdaad: het maakt de geesteswetenschappen óók kwetsbaar.

Sommige universiteiten zijn alvast begonnen met het samenvoegen van bacheloropleidingen. En misschien zou je die nog veel  rigoureuzer moeten omgooien, zegt Bod. Waarom niet – wild plan –  alle vakken gegroepeerd in drie brede opleidingen: Beeld, Geluid en Taal&tekst bijvoorbeeld? Want:  „als je het totaal gefragmenteerde aanbod van opleidingen in de geesteswetenschappen bekijkt, bijvoorbeeld hier aan de UvA, dan moet je toegeven: het lijkt wel een Chinese menukaart.”
Maar pas op, we moeten af van de simpele idee dat de geesteswetenschappen uitsluitend niet te  kwantificeren inzichten opleveren, vindt  Rens Bod. De  geesteswetenschappen hebben óók  bijgedragen  aan allerlei technologische innovaties. De ideeën  voor ALGOL60, de eerste hogere  programmeertaal, kwamen bijvoorbeeld  rechtstreeks uit de formele grammatica die  taalkundigen in de jaren vijftig bedachten, zegt hij.  „En ooit bedachten stemmatische filologen de  techniek waarmee DNA-onderzoekers nu de  kopieerfoutjes, substituties, inserties en deleties  in DNA beschrijven.” Ofwel: uiteindelijk zijn alle  wetenschappers gewoon op zoek naar een beter  begrip van de wereld.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten