vrijdag 28 januari 2011

Nog geen genoeg van de geschiedenis van de geesteswetenschappen?

Lees dan ook "The Making of the Humanities" onder redactie van Rens Bod, Jaap Maat en Thijs Weststeijn (Amsterdam University Press). Dit boek biedt een goede aanvulling op De Vergeten Wetenschappen en bestaat uit diepgaande artikelen door internationale specialisten.

Het boek komt voort uit de gelijknamige conferentie uit 2008. De laatste conferentie "The Making of the Humanities II" vond plaats in 2010. De samenvattingen van de lezingen kunt u hier inzien.

9 februari: Discussieavond met Rens Bod in Historisch Cafe

Van 20 tot 22 uur vond een discussie plaats met o.m. Rens Bod in het Historisch Cafe aan de Prinsengracht 96 te Amsterdam. Allen Welkom!

woensdag 26 januari 2011

Mijn lezing "Zachte Wetenschap, Harde Kennis" nu beschikbaar

Mijn lezing "Zachte Wetenschap, Harde Kennis: Alfaontdekkingen die de Wereld Hebben Veranderd" (Vrije Universiteit) kunt u hier downloaden.

De lezing maakte deel uit van het feestelijke startschot van Gryps die ernaar streeft kennis en kunde uit de alfawetenschappen toepasbaar te maken.

De Vergeten Wetenschappen tweemaal bij Beste Boeken 2010!


Zowel de Groene Amsterdammer als NRC Handelsblad verkozen De Vergeten Wetenschappen tot Beste Boeken van 2010.

Zie ook het persbericht van Prometheus.

vrijdag 14 januari 2011

19 januari: lezing over "De Wonderbaarlijke Synergie tussen Alfa en Beta" op de Studiemarathon

Op woensdag 19 januari gaf een twintigtal docenten in Amsterdam 24 uur non-stop college als protest tegen de 350 miljoen aangekondigde bezuinigingen op het hoger onderwijs.

Rens Bod gaf een college over "De Wonderbaarlijke Synergie tussen Alfa en Beta" waarbij hij inging op de fascinerende wisselwerking tussen de alfa- en betawetenschappen door de eeuwen heen, met nadruk op het heden.

Via deze site kunt u het college terugkijken!

woensdag 12 januari 2011

Tweede *herziene* druk is nu verkrijgbaar!


De tweede herziene druk van De Vergeten Wetenschappen is verschenen en is (ondermeer) verkrijgbaar via de links op deze pagina. In deze druk is een klein aantal foutjes verbeterd dankzij opmerkzame lezers die ik met name noem in de herziene versie.

De liefhebber kan hier een Lijst met Aanpassingen downloaden. Mijn aanvankelijke oproep aan de lezer blijft onverminderd van kracht: stuur al uw suggesties naar rens.bod@gmail.com of plaats ze bij de reacties onder het discussie-gedeelte. Ik ben u zeer erkentelijk!

zaterdag 8 januari 2011

donderdag 6 januari 2011

Vrijdag 7 januari: discussie met drie Betawetenschappers over De Vergeten Wetenschappen


Van 20-21 uur, op Hoe?Zo! (Radio 5) werd Rens Bod het vuur aan de schenen gelegd door drie Betawetenschappers: Sanne Deurloo, Hoofd Programma NEMO, Anouck Vrouwe, freelance wetenschapsjournalist, en Maarten Keulemans, hoofdredacteur Natuurwetenschap en Techniek.

dinsdag 4 januari 2011

Read the 40+ Reviews of A New History of the Humanities (updated till Sep 2018)














Dushu (with a summary in English)
American Historical Review
Times Literary Supplement
Scientific American
Renaissance Quarterly
Voegelinview
Isis
Modern Intellectual History
Il Sole 24 Ore
Weekendavisen
Domenica24
Seminary Studies
Postmedieval: a journal of medieval cultural studies
Roczniki Historii Socjologii
Beitraege zur Geschichte der Sprachwissenschaft
Minervaria
Trouw
NRC Handelsblad
De Volkskrant
Athenaeum
Reformatorisch Dagblad
Tijdschrift voor Sociale en Economische Geschiedenis
De Groene Amsterdammer
Elsevier
De Leeswolf
Nexus
Kunst en Wetenschap
De Pers
Krisis, tijdschrift voor actuele filosofie
Geestdrift
Natuur en Techniek
Friesch Dagblad
Boeklog
Dwars
Kennislink (chosen as best 'science' book)
Tijdschrift voor Nederlandse Taal- & Letterkunde
Streven

Blog reviews:

Column van Ruud Abma
Recensies op bol.com
Recensie van Wouter Beek
Bespreking op Spinoza-weblog
Bespreking door Marc van Oosterdorp
Bespreking door Victor Gijsbers

De Vergeten Wetenschappen was chosen twice as de beste boeken van 2010!

See also:

De radio/tv-uitzending over het boek met Theodor Holman en Max Pam(HUMAN/OBA Live 29 oktober 2010).

De discussie bij Hoe?Zo! (Radio 5, 7 januari 2011).

Mijn Descartes-lezing nu beschikbaar, met handige schema's voor De Vergeten Wetenschappen

Wilt u steeds het overzicht behouden in De Vergeten Wetenschappen? Laat u dan inspireren door de schema's die ik heb gemaakt voor mijn lezing op het Descartes Centre. Deze schema's zijn integraal opgenomen in de uitgeschreven tekst van mijn lezing die u hier kunt downloaden.

De schema's bieden een vogelvlucht-overzicht van de belangrijkste onderzoekers en stromingen per discipline voor enkele perioden en regio's. Wellicht inspireren ze u tot het maken van soortgelijke schema's voor andere perioden of regio's!

Mijn lezing over de Chinese Geesteswetenschappen is nu beschikbaar

Terwijl de Chinese natuurwetenschappen al ruim een eeuw lang worden bestudeerd (denk aan Joseph Needhams standaardwerk), zijn de Chinese geesteswetenschappen schromelijk onderbelicht gebleven.

Voorafgaand aan een tweedaags symposium over denkpatronen in de Chinese cultuur, heb ik een keynote-lezing mogen geven, met de titel "Towards a World History of the Humanities: The Impact of China".

De volledige presentatie van de lezing (in Powerpoint) kan hier worden gedownload.

(Bovenstaand schilderwerk is de oudst mij bekende afbeelding van de filologische praktijk der tekstvergelijking, en stamt uit de Song-dynastie (11e eeuw). Fascinerend detail: de geleerden zijn zowel aan het spelen als aan het werken!)

Samenvatting: While the historiography of science stems from at least the 19th century, an historical overview of the humanities formed until very recently a conspicuous gap in intellectual history. In his 2010 book “De Vergeten Wetenschappen” (“The Forgotten Sciences”), Rens Bod shows how scholars from China, India, Arabic world, Africa and Europe analyzed their material (language, art, music, literature and the past) and what kind of patterns they found. In the current lecture he will focus on the development of the Chinese humanities, showing that the “analogical” method of argumentation in Chinese logic is hard to find in other humanistic practices, such as historiography (e.g. Sima Qian, Liu Zhiji), philology (Shu Xi, Gu Yanwu), art theory (Xie He, Zhu Jingxuan), music theory (Liu An, Cai Yuanding) and poetics (e.g. Liu Xie, Chen Kui, Hu Yinglin). In these disciplines there is first of all a quest for (descriptive or prescriptive) rule-based systems that closely resemble developments in other regions, such as India and Europe. At the same time there is also a quest for more fundamental principles that underlie these rule-based systems, which is found in all Chinese humanities, including logic and rhetoric. We will discuss what this general quest for principles and rules means for the old controversy on whether there exists a “Chinese humanistic practice”.

maandag 3 januari 2011

Wat doet Holbeins "Ambassadeurs" op de voorkant van "De Vergeten Wetenschappen"?

Mij is meermalen gevraagd waarom Hans Holbeins schilderij "De Ambassadeurs" op de voorkant van mijn boek staat. Ik had de volgende overwegingen:

(1) Veel van de afgebeelde voorwerpen op het schilderij verwijzen naar de artes liberales, ofwel de vrije kunsten: de grammatica, dialectica, retorica, geometrie, aritmetica, muziek en astronomie. In de tijd waarin het schilderij tot stand is gekomen (1533) vormden de humaniora en de studie der natuur een vrijwel onlosmakelijke eenheid. Gewoonlijk wordt het schilderij gezien als een verwijzing naar de Eeuw der Ontdekkingen (zie bv. de globe en de astronomische instrumenten). Een van de stellingen in mijn boek is dat zowel de humaniora als de zogeheten Nieuwe Wetenschappen hebben bijgedragen tot de grote ontdekkingen in de 16e en 17e eeuw (waarbij de humaniora niet alleen vooraf gingen aan de Nieuwe Wetenschappen, maar deze tevens hebben gevormd).

(2) De relatie tussen religie en wetenschap wordt op meerdere wijzen uitgedrukt in het schilderij: een wereldlijk en een religieus persoon staan naast elkaar en kijken ons aan. Maar tussen hen staat de wereld der wetenschap: van de studie der muziek, tekst en grammatica tot de astronomie, wiskunde en geografie. De gebroken luitsnaar (niet goed zichtbaar op de boekomslag maar wel op deze reproductie) wordt wel gezien als symbool van wanklank tussen wetenschap en religie. Uiteindelijk wint de secularisering van het wereldbeeld, maar dat was ten tijde van de productie van dit schilderij nog allerminst zeker.

(3) Het vreemde object op de voorgrond is een schedel die is afgebeeld in vervormd perspectief dat bekend staat als 'anamorfose'. Als je schuin tegen de zijkant van de afbeelding aankijkt, zie je de schedel in normale proporties. Deze afbeelding drukt een vanitas-symbool uit, maar in de context van mijn boek verwijst ze ook naar een van de belangrijkste ontdekkingen in de alfawetenschappen: het lineair perspectief zoals beschreven door Leon Battista Alberti (1435).

Het is niet zo dat ik met de keuze van deze afbeelding wil stellen dat de geesteswetenschappen zoals we deze nu kennen vooral zouden zijn ontstaan in de vroegmoderne tijd. Zeker, deze tijd is van zeer groot belang geweest, maar ik had net zo goed een 19e eeuwse, een klassieke of middeleeuwse afbeelding kunnen kiezen, of een afbeelding van de Indiase taalkundige Panini of van de Perzische polyhistor Al-Biruni. Uiteindelijk gaf de schoonheid van de afbeelding de doorslag.